به نقل از «ایسنا»

فرودگر قمری «اودیسیوس» برای همیشه از کار افتاد

تاریخ انتشار: ۷ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۱۶۱۱۳

ماموریت تاریخی شرکت اینتویتیو ماشینز(Intuitive Machines) در کره ماه به پایان رسید.

به گزارش ایسنا، فرودگر اودیسیوس(Odysseus) پس از تثبیت میراث خود در تاریخ به عنوان اولین فرودگر تجاری خصوصی که روی ماه فرود آمد، برای همیشه از کار افتاد.

بدین ترتیب اولین ماموریت خصوصی موفقیت‌آمیز فرود بر ماه به شکل رسمی به پایان رسید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به نقل از اسپیس، فضاپیمای اودیسیوس متعلق به شرکت اینتویتیو ماشینز در تاریخ ۲۲ فوریه ۲۰۲۴ در نزدیکی قطب جنوبی ماه فرود آمد و به اولین وسیله نقلیه تجاری تبدیل شد که تا به حال روی ماه فرود آمده است.

اودیسیوس به مدت هفت روز زمینی با انرژی خورشیدی روی سطح ماه کار کرد، سپس پس از غروب خورشید در محل فرود خود به خواب رفت و خاموش شد. در واقع این ماموریت برای همان مدت اندک طراحی شده بود، اما شرکت سازنده امیدوار بود که اودیسیوس زمانی که نور خورشید دوباره صفحات خورشیدی آن را لمس کند، بیدار شود.

این اتفاق برای کاوشگر قمری SLIM ژاپن نیز پیش از آن رخ داده بود و این کاوشگر توانست از شب طولانی و سرد ماه جان سالم به در ببرد و دوباره بیدار شود.

اما این اتفاق برای اودیسیوس رخ نداد، حالا که خورشید دوباره در ماه طلوع کرده، متوجه شدیم که چشمان اودیسیوس برای همیشه بسته خواهند ماند.

این شرکت مستقر در هیوستون آمریکا در پستی در ایکس، نوشت: اینتویتیو ماشینز در ۲۰ مارس شروع به گوش دادن به سیگنال بیداری اودیسیوس کرد، زمانی که ما پیش‌بینی کردیم که نور خورشید به اندازه کافی به طور بالقوه سیستم برق فرودگر را شارژ می‌کند و رادیوی آن را روشن می‌کند. با این حال تیم عملیات دریافت که پیش‌بینی‌هایش درست است و سیستم برق اودیسیوس دیگر قادر به تماس با خانه نیست.

این پیام تایید می‌کند که اودیسیوس پس از تثبیت میراث خود در تاریخ به عنوان اولین فرودگر تجاری ماه برای همیشه از کار افتاده است.

گفتنی است که تکمیل چرخه روز و شب در کره ماه تقریباً یک ماه طول می‌کشد، بنابراین شب در آن حدود دو هفته طول می‌کشد.

اودیسیوس در تاریخ ۱۵ فوریه بر فراز یک موشک فالکون ۹ ساخته شرکت اسپیس‌ایکس به فضا پرتاب شد و ۱۲ محموله را به سمت ماه حمل کرد که ۶ محموله آزمایش‌های ناسا بود و ۶ محموله نیز آزمایش‌های شرکت‌های خصوصی مختلف بود.

اودیسیوس با ارتفاع ۴.۳ متر در تاریخ ۲۱ فوریه به مدار ماه رسید و یک روز بعد در نزدیکی دهانه‌ای ۳۰۰ کیلومتری در قطب جنوبی ماه فرود آمد.

فرود آن دراماتیک بود، چرا که اودیسیوس به دلیل مشکل در فاصله‌یاب لیزری خود کمی سریعتر از آنچه تصور می‌شد، فرود آمد و در نهایت یک یا چند پایه از ۶ پایه فرود آن در حین لمس سطح ماه شکست. در نتیجه فضاپیما کج روی سطح ماه نشست.

اما اودیسیوس هنوز هم می‌توانست در حالت خوابیده به پشت کار کند.

مقامات ناسا پس از این فرود تاریخی اعلام کردند که اطلاعات هر ۵ محموله فعال خود را دریافت کرده‌اند. ششمین محموله ناسا یک آرایه بازتابنده لیزری غیرفعال است که برای کمک به مسیریابی دیگر فضاپیماها روی ماه طراحی شده است.

سو لدرر، دانشمند مرکز فضایی جانسون ناسا در یک نشست مطبوعاتی در ۲۸ فوریه، گفت: مهم این است که همه محموله‌ها به سطحی از هدف خود رسیده‌اند و ما از این بابت بسیار هیجان‌زده هستیم.

ناسا و اینتویتیو ماشینز فرود اودیسیوس را اولین فرود از فرودهای بسیار آتی می‌دانند که توسط فضاپیماهای خصوصی در سال‌های آینده انجام خواهد پذیرفت. به عنوان مثال همین شرکت اینتویتیو ماشینز برای ۳ فرود در ماه قرارداد بسته و امیدوار است که دومین ماموریت خود را در اواخر امسال انجام دهد.

همچنین شرکت آمریکایی استروباتیک(Astrobotic) اولین تلاش خود را با یک فرودگر به نام پرگرین(Peregrine) در ژانویه گذشته انجام داد که به شکست انجامید، چرا که این محموله مدت کوتاهی پس از جدا شدن از موشک بالابرنده خود دچار نشت سوخت شد.

شرکت استروباتیک در حال کار روی ماموریت بعدی خود است که از یک فرودگر بزرگتر به نام گریفین(Griffin) برای فرود آمدن مریخ‌نورد وایپر(VIPER) ناسا که شکارچی یخ است، در نزدیکی قطب جنوبی ماه استفاده می‌کند. وایپر در حال حاضر برنامه‌ریزی کرده است که تا اواخر امسال با یک موشک فالکون هوی متعلق به شرکت اسپیس‌ایکس به فضا پرتاب شود.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: فرودگر اودیسیوس شرکت های دانش بنیان فناوري نانو گرافن ماه فرود آمد برای همیشه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۱۶۱۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فراز و فرود نوغانداری در گیلان /تجارت پر سودی که از رونق افتاد

ایسنا/گیلان گیلان خاستگاه صنعت نوغانداری ایران بود و پرورش کرم ابریشم و تولید نخ ابریشم در گیلان به حدود ۱۴ قرن پیش بازمی‌گردد. در دوره‌های مختلف تاریخ، تولید و تجارت ابریشم، زمینه‌ساز رقابت‌های مهم سیاسی و نظامی در خطه شمال کشور شده بود. در دوره صفوی گیلان قطب تولید و تجارت ابریشم می‌شود، با انقراض صفویه، نوغانداری افول می‌کند و از میانه دوره قاجار به سمت مدرن شدن می‌رود و تا دهه ۶۰ این روند ادامه داشت.

صدای چرخش دوک نخ ریسی با صدای «فاخته» درهم آمیخته و بانوی خانه، پیله‌های  ابریشم را از هم باز کرده و  با سرعت و مهارت، به نخ تبدیل می‌کند؛ از خاطراتش می‌گوید:« جوان که بودم، با تابیدن و فروش همین پیله‌ها برای خودم کلی درآمد داشتم. تازه ما پیله‌های نُخاله را می‌رشتیم، پیله‌های خوب را می‌فروختیم.

پدر من، چهار تل‌انبار نوغان ( سازه‌های مخصوصی که برای پرورش کرم ابرایشم استفاده می‌شد) داشت، نوغانداری زحمت داشت، ولی درآمدش هم خوب بود. یک تل‌انبار خرج یک عروسی را درمی‌آورد. تل انبار حداقل دو متر بالاتر از زمین ساخته می‌شد، با نردبان از تل‌انبار بالا می‌رفتیم و روزی سه بار گاهی چهار بار، به کرم‌ها برگ توت می‌دادیم. آن زمان برق نبود، شب تاریک، با فانوس می‌رفتیم بالای تل‌انبار تا برگ توت بگذاریم. از اول بهار تا دو ماه کارمان همین بود. بعد از اتمام دوره خواب، بسته به تعداد تل‌انبار، ۱۰روز کج چینی (جدا کردن پیله ابریشم از تل‌انبار) داشتیم.

همه خواهر و برادرها از صبح زود می‌رفتیم برای جمع کردن و پختن پیله‌ها. اگر دیر می‌جنبیدیم، کرم، پیله را سوراخ می‌کرد، باید سریع پیله را می‌انداختیم در آب جوش و نخ می‌گرفتیم. هرکدام خوب بود، می‌فروختیم و هر پیله‌ای  که ضعیف‌تر بود، با دوک دستی برای مصرف خودمان نخ می‌رشتیم. با این نخ لباس می‌بافتیم، چادرشب می‌بافتیم برای دوخت خیاطی استفاده می‌کردیم. خلاصه نوغانداری همه‌اش سود است، اما به شرطی که خریدار باشد. »

نقی کاظم نژاد، یکی از تولیدکنندگانی است که هرسال تل انبار  می‌گذار و می‌گوید: «من از بچگی در این باغ توت بزرگ شدم. آن زمان از جاده اصلی چمخاله تا روستای یعقوبیه، درخت دیگری جز توت نبود. دو ماه بهار اقتصاد این منطقه با نوغانداری می‌گذشت. نوغانداری دیگر صرفه اقتصادی ندارد. ابریشم هم مانند کنف از بین رفته، بچه که بودم، تولید کنف را توسط پدربزرگم دیده بودم.  گیاه کنف را لای گل و لای می گذاشتند و طی فرآیندی از آن نخ  می‌گرفتند.»

از میان باغ توت به سمت تل‌انبار می‌رویم و او شیوه نوغانداری را توضیح می‌دهد: «طول نوغانداری حدود ۳۵روز است. هفته اول اردیبهشت که تمام شد، تخم را به صورت جعبه‌ای از اداره نوغان می‌خریم، اتاق را تا ۲۵ درجه گرم می‌کنیم. در مدت دو تا سه روز لارو بیرون می‌آیند. سپس، برگ توت دادن را روزی سه بار شروع می‌کنیم. ۱۰ روز بعد کرم‌ها را می‌آوریم روی تل‌انبار؛ تل‌انبار باید از سطح زمین بلند و زیر آن خالی باشد تا هوا جریان پیدا کند. بعد از این، برگ توت خوردن بیشتر می‌شود. نوغان، سه تا چهار مرحله خواب دارد.

خواب اول بعد از سه روز، یعنی سه روز پیوسته برگ می‌خورد، سپس۲۴ ساعت هیچ برگی نمی‌خورد. ما می‌گوییم خوابیده است. بعد تغییرشکل می‌دهد که ما نوغاندارها می‌فهمیم. دوباره برگ دادن را شروع می‌کنیم. مرحله دوم هم سه روز است. خواب سوم ۴۸ ساعت است. یعنی سه روز می‌خورد ۴۸ساعت می‌خوابد. بعد از خواب سوم، روی تل‌انبار گیاهان کرف می‌ریزیم تا کرم موقع تنیدن، تار خود را به برگ‌های کرف مستحکم کند. بعد از تنیدن پیله هشت تا ۱۰ روز صبر می‌کنیم، سپس کج‌چینی شروع می‌شود و پیله‌ها را پخته و نخ می‌گیریم. قبلا تخم ژاپنی، کره‌ای، ایتالیایی و حتی برزیلی بین نوغانداران توزیع می‌شد. تلفاتش کم بود، بازدهی بالا. تخم خوب نباشد، هم ضایعات دارد و هم تلفات. کیفیت ابریشم تولید شده هم پایین می‌آید. »

بر اساس منابع مکتوب، پرورش کرم ابریشم و تولید پیله و نخ ابریشم در گیلان به حدود ۱۴ قرن پیش بازمی‌گردد و گیلان خاستگاه صنعت نوغانداری ایران بود. در دوره‌های مختلف تاریخی، تولید و تجارت ابریشم، زمینه‌ساز رقابت‌های مهم سیاسی و نظامی در خطه شمال کشور شده بود. در دوره صفوی گیلان قطب تولید و تجارت ابریشم می‌شود و بازرگانان اروپایی از مسیر دریای کاسپین، وارد ایران می‌شوند و ابریشم گیلان مهمترین کالای تجاری بازارهای ایران بوده و نقش پررنگی در اقتصاد دولت ایفا می‌کرد.

سود حاصل از تجارت ابریشم، مهمترین عامل توجه دربار صفویه به گیلان می‌شود. به نحوی که تا پیش از صفویه، گیلان توسط حاکمان محلی اداره می‌شد ولی شاه عباس صفوی، گیلان را ضمیمه دولت مرکزی کرد تا سود حاصل از تجارت ابریشم به دربار صفوی برود. با انقراض صفویه و آشوب‌های داخلی، تولید ابریشم نیز دچار افول می‌شود. در دوره قاجار، بیماری موسوم به «پبریم کرم ابریشم» از یک سو و سیاست‌های استعماری، باعث رکود نوغانداری در گیلان می‌شود.

از نیمه دوره قاجار و با سفر شاهان قاجار به اروپا، تلاش برای استفاده از الگوهای مدرن برای توسعه نوغانداری آغاز می‌شود و « به دستور میرزا تقی خان امیرنظام»، تعدادی از هنروران ابریشم کاشان برای آموزش علمی ابریشم بافی راهی استانبول می‌شوند. در گیلان نیز مدارس ابریشم زیر نظر استادان فرانسوی تاسیس و کارخانه ابریشم‌کشی امین‌الضرب در رشت راه‌اندازی می‌شود. این تلاش‌ها سبب شد تا در اواخر قاجار تمایل به مدرن شدن در زمینه ابریشم نیز تاثیر گذار باشد، تا جاییکه آموزش نوغانداری جزء برنامه‌های آموزشی نخستین مؤسسه آموزش کشاورزی کشور (مدرسه فلاحت در کرج) قرار گرفت.»

مدرن کردن صنعت نوغانداری در دوره پهلوی شتاب بیشتری می‌گیرد و با دعوت کارشناسان ژاپنی از سوی دولت، اقدامات موثری در اصلاح باغ‌های توت و مزارع پرورش کرم ابریشم انجام می‌شود. این روند تا  دهه ۷۰ ادامه می‌یابد اما عوامل متعددی از جمله، عدم کنترل واردات نخ ابریشم، خصوصی‌سازی کارخانه‌های ابریشم کشی، عدم حمایت از بومی‌سازی فناوری تولید تخم نوغان هیبرید و... کمر صنعت هزار ساله نوغانداری گیلان را می‌شکند.

برای نسلی که دوران شکوفایی نوغانداری گیلان را ندیده است، تصویرسازی ذهنی باغ‌های توتی که در سفرنامه‌های دوره قاجار توصیف شده، شگفت‌آور است. به عنوان نمونه، «کلاویخو» فرستاده پادشاه اسپانیا (۱۴۱۲ م) درباره ابریشم گیلان می‌نویسد:« همه گونه ابریشم و پارچه ابریشمی آن به سلطانیه و از آنجا به دمشق و دیگر قسمت‌های سوریه و ترکیه صادر می‌شود.» و یا «جوزافا باربارو» (۱۴۱۳-۱۴۹۴ م) سفیر ونیز در سفرنامه‌اش می‌نویسد:« در طول کرانه دریای کاسپین شهرهای بسیاری را دیده‌ام که بهترین پارچه ابریشمی را می‌بافتند.» همچنین، «نیکلا شانسون» فرانسوی در دربار صفوی، به نقش ابریشم گیلان در اقتصاد ایران و دربار صفوی اشاره دارد و می‌نویسد: «گمرک گیلان برای شاه هشتاد هزار تومان که سه میلیون و شش صد هزار لیو می‌شود، عایدی فراهم می‌کند.»

از این دست گزارش‌ها کم نیستند و برای نسلی که صنعت پرسود نوغانداری را ندیده، تصور اندازه و حجم۴۲۳ هزار مَن کلاف ابریشم سفید سخت است. (هر من معادل ۳کیلوگرم است) سخت است تصور کنی، تولید ۱۰۰۰ بقچه ابریشم در ایران عصر صفوی یعنی چقدر!  ابریشمی که ۸۰ درصد آن توسط مردم گیلان تولید می‌شد (سید رحمان حسنی، ابریشم در عصر قاجار و تجارت آن از طریق دریای خزر)

 زمانی گیلان بخاطر تولید ابریشم، «دارالمنفعت» نامیده می‌شد و شهرستان‌های لاهیجان و لنگرود بیشترین سهم تولید را داشتند. شهرستان  لنگرود در دهه‌های ۶۰، ۷۰ و ۸۰ خورشیدی بیشترین مشارکت در تولید پیله را داشت و پس از آن شهرهای لاهیجان، شلمان، آستانه اشرفیه، رشت، صومعه سرا، فومن، شفت، بندرانزلی و تالش در پرورش کرم ابریشم فعال بودند. (پیشین)

در حال حاضر نوغانداری افتان و خیزان به حیات خود ادامه می‌دهد و معدود نوغانداران، با تل‌انبارهای محدود به شیوه سنتی نوغانداری می‌کنند. افول نوغاندرای نیاز به آمار و ارقام ندارد و از ویرانه‌های کارخانه ابریشم‌کشی شادروان امین‌الضرب در شهر رشت، ساختمان متروکه اداره نوغان لنگرود و کارخانه ابریشم‌کشی تعطیل شده موسوم به «فلاطوری» لاهیجان - که توسط یک شرکت یونانی تاسیس شده بود و باغ توت «پرنیان »شهر صومعه‌سرا - که متروک شده است- وضعیت نوغانداری گیلان آشکار است.

ساختمان مخروبه کارخانه ابریشم‌کشی امین‌الضرب در شهر رشت

انتهای پیام